TEDAVİ ALANLARITiroid Kanserleri
"Bilgilendirme Amaçlıdır."
Tiroid bezinde karşılaşılan başlıca dört tip kanser vardır. Bunlar sıklık sırasına göre; papiller, foliküler, medüller ve anaplastik karsinomlardır. Papiller ve folliküler tiroid kanseri; tedavisi doğru ve eksiksiz yapılmak şartı ile tam olarak “tedavi edilebilen” kanserlerdir. Medüller tiroid kanseri daha tehlikeli olmasına karşın tedavi şansı son yıllarda çok artmış bir kanser türü iken anaplastik kanserde özellikle ileri evrelerde tedavi şansı oldukça düşüktür.
Bütün tiroid kanserlerinde ilk tedavi seçeneği ameliyattır. Bu ameliyatta tiroid bezinin geride hiçbir tiroid dokusu bırakılmadan eksiksiz olarak çıkarılması zorunludur. Ameliyat sonrasında kanserin çeşidine göre değişen ilave tedavi teknikleri uygulanır. Tiroid nodülü ameliyatlarından önce iğne biyopsisi yapılması hastaya en uygun teknikle ameliyat yapılması imkânı verir. İğne biyopsisinde kanser saptanmayan ancak kanser şüphesi yüksek hastalarda ameliyat sırasında hızlı mikroskobik inceleme (frozen) yapılarak karar vermek gerekir. Ameliyat sırasında hızlı mikroskobik inceleme ile kanser saptanan hastalarda ameliyatın tiroid dokusunu tamamen çıkartacak şekilde yapılması en uygun cerrahi yaklaşımdır.
Kanser tanısı ile yapılan ameliyatlarda, ameliyat sırasında tiroidin yakın çevresinde yer alan lenf düğümleri de çıkartılmalı ve mikroskobik olarak kanserin bu düğümlere sıçrayıp sıçramadığı ortaya konmalıdır. Ameliyat sonrasında kanser olduğu anlaşılan ve ameliyatta tiroid bezinin bir kısmı çıkarılmadan bırakılmış olan hastalarda; kalan tiroid dokusu sonradan yapılacak ilave tedavilerin başarı şansını olumsuz etkilediğinden kalan parçalar mutlaka ikinci bir ameliyatla tümüyle çıkarılmalıdır.
Papiller folliküler kanserde ameliyat sonrasında boyundaki ameliyat bölgesinde kalan ve vücudun başka yerlerine dağılmış olan “kanserli hücreleri” ortadan kaldırılmak amacı ile yüksek doz radyoaktif iyot (Iyot-131) uygulanır.
Radyoaktif iyot-131 tedavisi verilmeden önce tüm vücudun iyot tutan hücreleri araştıracak şekilde taranması ve tutulum saptanması durumunda yüksek doz tedavi uygulanması, takiben tüm vücudun bir kez daha taranması daha kesin sonuçlar vermektedir. Gereken vakalarda ilk tedaviden 6 ay sonra tekrar yüksek doz iyot-131 verilebilir.
Papiller tiroid kanseri nedeni ile ameliyat yapılan hastalarda ameliyat sırasında veya sonrasında boyundaki lenf bezlerinin temizlenmesine yönelik cerrahi (boyun diseksiyonu) yapılabilmektedir. Papiller kanserlerde ameliyat öncesinde ya da sırasında klinik olarak belirgin lenf nodu metastazı saptandığında boyun diseksiyonunun da yapılması önerilmektedir.
Patolojik değerlendirmede tiroid çevresindeki lenf nodlarında metastaz saptanan ancak ameliyat sırasında tam boyun diseksiyonu yapılmamış olan hastalarda ise papiller kanserlerin çoğunluğu iyot-131’i çok yüksek oranda tuttuğu için, tekrar ameliyata alarak boyun diseksiyonu yapmak yerine yüksek doz iyot-131 tedavisi uygulaması tercih edilmektedir.
Medüller kanser nedeni ile ameliyat edilen hastalarda da ameliyat sonrasında radyoaktif iyot tedavisi kullanılmaktadır. Boyunda lenf nodlarına sıçrama olan hastalarda boyun diseksiyonu önerilmektedir. Hastanın özelliklerine göre standart radyoterapi de verilebilmektedir.
Anaplastik kanserde ise hastanın durumuna ve evresine göre, ameliyat sonrasında radyoterapi ve kemoterapi seçenekleri dikkate alınır. Ameliyat ve radyoaktif iyot tedavisini takiben tiroid bezinden hormon üretilmesini ve salınmasını uyaran TSH hormonu düzeyi mutlaka düşük tutulmalıdır. TSH hormonu düzeyinin yüksek seviyede olması kanserin yeniden gelişmesi ve yayılması için önemli risk oluşturmaktadır. TSH seviyesini düşük tutmak amacı ile tiroid hormonu (tiroksin) kullanılmaktadır.
Hastaların ameliyat ve tedavi sonrası takibinde Papiller ve Folliküler kanserde belli aralıklarla tüm vücut iyot-131 tarama testi ve daha sık olarak kanda tiroglobulin düzeyin ölçümü yapılmaktadır. Medüller kanserde takipte iyot-131 MIBG sintigrafisi tek tercih edilecek yöntemdir. Anaplastik kanserde ise takip amaçlı tüm vücut kemik sintigrafisi yapılmaktadır.